Podsumowanie sezonu 2017 - lęgi naturalne i reintrodukcje - STOWARZYSZENIE NA RZECZ DZIKICH ZWIERZĄT ″SOKÓŁ″

Podsumowanie sezonu 2017 - lęgi naturalne i reintrodukcje

Autor: Administrator

Kolejny sezon lęgowy sokołów już za nami. Po raz pierwszy od wielu lat był nieco gorszy od poprzedniego, ale mimo to bardzo dobry. Było to najprawdopodobniej spowodowane bardzo nietypową i zmienną pogodą wiosną, która miała wpływ na lęgi nie tylko u sokołów ale również u wielu innych gatunków.

Tereny leśne

W roku 2016 mieliśmy osiem par lęgowych, które dochowały się 21 młodych. W tym roku nie doczekaliśmy się nowych stanowisk lęgowych, chociaż w dwóch czy trzech miejscach możemy mówić o nowych parach terytorialnych. W tym roku od siedmiu par, które przystąpiły do lęgów zaobrączkowaliśmy 17 sokołów w pięciu gniazdach. Z zeszłorocznych par lęgu nie powtórzyły sokoły z Nadleśnictwa Chojna, która w zeszłym roku miała gniazdo na czarciej miotle. Zbudowaliśmy jej nowe gniazdo, niestety ptaki najprawdopodobniej przeniosły się w inne miejsce, którego nie udało sie nam znaleźć. W dwóch gniazdach w Nadleśnictwach Mieszkowice i Nowe Ramuki, pomimo próby lęgu nie udało się ptakom dochować potomstwa. W Mieszkowicach pomimo stwierdzenia wcześniej wysiadywania jaj, w momencie próby kontroli okazało się, że nie ma gniazda. Prawdopodobnie panujące wiosną silne wiatry zrzuciły gniazdo. Również w Nowych Ramukach, gdzie ptaki złożyły cztery jaja, podczas próby obrączkowania okazało się, że w gnieździe pozostało jedno zamarłe jajko. Tutaj nie znamy przyczyny straty. W pozostałych gniazdach nastąpił pełen sukces. W Nadleśnictwach Trzebież i Żmigród były po cztery młode, w dwóch gniazdach w Barlinku oraz Dęnie po trzy młode. Bardzo się cieszymy z udanego lęgu na trzecim stanowisku w Barlinku. W poprzednich dwóch latach ptaki traciły młode jeszcze przed wylotem młodych z gniazda. Najprawdopodoniej przyczyną takiego stanu rzeczy był gniazdujacy niedalego puchacz. W tym roku, być może dzięki zmianie gniazda, ptaki z powodzeniem wyprowadziły młode. Mała niespodziankę zrobiły nam sokoły w Nadleśnictwie Trzebież. Zamontowaliśmy przy gnieździe kamerę do podglądu on-line. Już podczas montażu kamery o wiele częściej widywaliśmy tam bieliki niż sokoły. Okazało się później, że sokoły przeniosły się w inne miejsce a do gniazda bardzo często zaglądały bieliki. Na szczęście miejscowy podleśniczy Dariusz Kowalski znalazł nowe gniazdo, dokąd się przeniosły sokoły i wyprowadziły cztery młode.

Tereny zurbanizowane

W miastach, chociaż również było nieco mniej młodych w porównaniu do roku poprzedniego, to jednak znacznie więcej par przystąpiło do lęgów i większej ilości lęgi się powiodły. Mniejsza ilość młodych wyniknęła jedynie z mniejszej ilości młodych w części gniazd. W roku 2017 mieliśmy 37 młodych w porównaniu do 41 w roku 2016. Pojawiły się natomiast trzy a nawet cztery nowe stanowiska lęgowe.

Po wielu latach okupowania przez sokoły gniazda w ZEC Inowrocław w końcu doczekaliśmy się lęgu. W gnieździe były trzy młode. Drugie nowe gniazdo pojawiło się na ciepłowni EDF w Gdańsku. To już trzecia para w Trójmieście obok gdyńskiego EDFu i gdańskiego LOTOSu. Tu zaobserwowano młodego sokoła dopiero po wylocie, przez co nie wiemy, ile było rzeczywiście młodych. Jeszcze w tym roku zainstalujemy im gniazdo i mamy nadzieję, że w przyszłym roku już uda się zaobrączkować kolejne młode. Nowa para pojawiła się również w Konstancinie-Jeziornej, gdzie ptaki znalazły sobie lokum na szczycie starego komina nieistniejącej już papiernii. Tam na samym szczycie, gdzie na galerii znalazło się sporo rumoszu ceglanego, sokoły dochowały się jednego młodego. Niestety ze względu na bardzo zły stan techniczny komina nie dostaliśmy zgody od właściciela na wejście. Gniazdo znalazł Janusz Kopik. Nowym - starym stanowiskiem jest Toruń. W roku 1999 na toruńskiej ELANie i włocławskim ANWILu odbyły się pierwsze udane lęgi sokołów w Polsce po kilkudziesięciu latach przerwy. W Warszawie, mimo że sokoły zniosły pierwsze jajko już w roku 1998, to dopiero w 2000 udało im się odchować młode. Ptaki w Toruniu gniazdowały do roku 2006, później młodych już nie było. W międzyczasie komin, na którym było gniazdo został zburzony. Zamontowaliśmy sokołom nowe gniazdo na kominie ciepłowni Grębocin - obecnie elektrociepłownia należy do grupy EDF. Od kilku lat przy gnieździe były obserwowane pojedyncze sokoły, ale z gniazda korzystały tylko pustułki. Dopiero jesienią poprzedniego roku pojawił się nowy osobnik i w tym roku ptaki przystąpiły do lęgu. Ciekawostką jest to, że samce z Torunia i Konstancina-Jeziornej to rodzeństwo i wykluły się w roku 2015 we Włocławku. Znalazł się również trzeci z rodzeństwa samiec, który zajął gniazdo na kominie kruszwickiej cukrowni, gdzie przez całą wiosnę obserwowaliśmy go wraz z samicą przy gnieździe. Niestety w tym roku jeszcze nie przystąpiły do lęgu. Liczymy, że w przyszłym roku już będziemy również i tu obrączkować młode. O rok starsza siostra z tego samego gniazda zajęła gniazdo w Lublinie. Jeszcze nielęgowa, ale pojawienie się ostatnio przy gnieździe samca daje nadzieję na sukces w przyszłym roku.

Ze względu na to, że od kilku lat planowany remont iglicy na PKiN w końcu się rozpoczął, zdemontowaliśmy tam gniazdo. Ptaki otrzymały nowe lokum kilka pięter niżej, niestety nie skorzytały z niego. Znalazły sobie natomiast miejsce na oddalonym o półtora kilometra Warsaw Trade Center, gdzie na jednym z wyższych pięter odchowały trzy młode.

Na kominie EC Żerań ptaki nie dochowały się młodych. Pomimo zniesienia i wysiadywania jaj nic się nie wykluło. Mogło to być spowodowane przechłodzeniem jaj wynikajacym ze zmiennej pogody wiosną lub obecnością przy gnieździe raroga, który mógł zakłócić inkubację jaj. Na kominie EC Kawęczyn po raz trzeci sokoły złożyły jaja, w tym roku nawet dwa razy, ale ponownie nie udało się im dochować potomstwa.

W płockim ORLENie niestety powtórzyła się zeszłoroczna historia - ptaki złożyły tylko jedno niezalężone jajko. Niestety jest to już bardzo stara para i z tego względu nie możemy już liczyć na sukces lęgowy tej pary. Musimy poczekać, podobnie jak to było na PKiN, na zwolnienie stanowisko przez obecną parę i pojawienie się nowych ptaków. Nie pozostawiliśmy jednak tej pary samej sobie, podłożylismy jej jedno pisklę sokoła, które otrzymało później imię Kefirek.

Bardzo dobre lęgi w roku ubiegłym u zachodniopomorskich sokołów tym razem były znacząco mniej liczne. W gniazdach w Dolnej Odrze i Policach były tylko po dwa młode, na Wiskordzie tylko jeden młody, natomiast na wieży koksowniczej w Szczecinie nie było młodych. Pomimo, że 5 tygodni wcześniej przy kontroli gniazda dronem stawierdziliśmy, że były dwa jajka, to w momencie próby obrączkowania młodych nie było nawet śladu po zniesieniu.

Trójmiejskie sokoły natomiast spisały się na medal, zaróno gdyńska para z EDFu jak i gdańska z LOTOSu odchowały po 4 młode. Podobnie para z Koszalina też miała cztery młode. Pary sokołów gniazdujące w głogowskim KGHMie i Puławskich zakładach odchowały po trzy młode. We włocławskim ANWILu wykluły się również cztery młode. Jest to nasza najwcześniejsza para i każdy sezon zaczynamy od obrączkowania właśnie we Włocławku. Wygląda na to, że jest to para, która najskuteczniej odchowuje młode. Z roku 2015 na cztery młode aż trzy wiemy gdzie są, z roku 2014 znamy miejsce pobytu co najmniej jednego a może nawet i dwóch młodych. Czy podobne wyniki będą w kolejnych latach?

Tereny górskie

Niestety ponownie z terenów górskich nie posiadamy wszystkich informacji i nie wszystkie stanowiska były w tym roku sprawdzone.

Podsumowanie lęgów naturalnych

Bardzo rzadko zdarza się, żeby w danym roku było mniej młodych niż rok wcześniej, jest to jednak niewielka zmiana. Wpływ na to miała najprawdopodobniej niekorzystna pogoda w okresie lęgowym, która miała wpływ na lęgi również i wielu innych gatunków ptaków. W roku 2016 w lasach i miastach mieliśmy 61 młodych a w roku 2017 54 młode. Ze względu na duże braki informacyjn z polskich gór, tamte lęgi pomijamy. Liczymy jednak, że następny rok nadgoni z nawiązką tegoroczne wyniki.

Reintrodukcje w roku 2017

W roku 2017 reintrodukowano 52 sokoły, z czego 2 sokoły wypuściło Nadleśnictwo Krynki, 49 sokołów Stowarzyszenie na terenach leśnych i jednego sokoła podłożyliśmy płockiej parze na ORLENie. Reintrodukcje odbyły się w Nadleśnictwach Włocławek - 13 młodych, Żmigród - 22 młode oraz w Nowych Ramukach - 14 młodych sokołów. Ptaki pochodzi z hodowli w Polsce, Niemczech, Czechach i Słowacji. Monitoring i reintrodukcje zostały sfinansowane w ramach dotacji unijnej Infrastruktura i Środowisko, Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska w Toruniu i Wrocławiu, Nadlesnictwa Nowe Ramuki oraz środków własnych stowarzyszenia pozyskanych z 1%.